NovaLingua - форум любителей лингвистики

Личные блоги => _Swetlana => _Swetlana: Lingua Latīna => Тема начата: _Swetlana от 06 июня 2022, 23:25

Название: CAPITULUM 7. PUELLA ET ROSA
Отправлено: _Swetlana от 06 июня 2022, 23:25
взято hīc (https://www.youtube.com/playlist?list=PLU1WuLg45SiyrXahjvFahDuA060P487pV)


LINGUA LATĪNA PER SĒ ILLŪSTRĀTA
Familia Rōmāna by Hans H. Ørberg
Audio by Luke Amadeus Ranieri, i.e. ScorpioMartianus (youtube.com/c/ScorpioMartianus)
Аудио 07 Puella et Rosa - L. Amadeus Ranierius (https://drive.google.com/file/d/1v4ETpr1BcDjxTeRM_DzkHvQFuT6LnZ-s/view?usp=sharing)

Salvē! Salvēte! - приветствие
nōnne - разве не
autem – но, же, напротив, с другой стороны
immō – о нет, нисколько, напротив; да, конечно же; даже, мало того; но скорее всего, вернее, а впрочем
illīc – там
ē = ex  – из
cuī - dat. к qui и quis

oculus, ī m – глаз, око, взгляд, взор; зрение; светило, светоч
speculum, ī n – зеркало; отображение, подобие; подражание
ōstiārius, ī m – привратник = servus, quī ōstium aperit et claudit
ōsculum, ī n – поцелуй; ōscula – ротик

fōrmōsus a um – стройный, изящный, красивый, прекрасный
plenus a um – полный, наполненный; надутый, вздувшийся
plēna luna – полнолуние, полная луна

exspectō, exspectat, exspectant, exspectāre - ждать, ожидать, выжидать
Puerī Iūlium exspectant.
teneō, tenet, tenent, tenēre - держать; держать (направлять) путь; владеть, обладать
lacrimō, lacrimat, lacrimant, lacrimāre – проливать слёзы, плакать
aperiō, aperit, aperiunt, aperīre - открывать, отворять; обнаруживать, делать явным
Aperī! – открой
claudō, claudit, claudunt, claudere -  запирать, замыкать
Claude! – закрой
vertō, vertit, vertunt, vertere - поворачивать
tergeō, terget, tergent, tergēre – тереть, вытирать; осушать, чистить
adveniō, advenit, adveniunt, advenīre – приходить, приезжать, прибывать;
 приближаться, наступать
dies advēnit – день настал
īnsum, ines, inest, īnsumus, inestis, īnsunt, inesse – быть, находиться (в, внутри, на); заключаться, содержаться
currō, currit, currunt, currere - бегать, бежать
adeō, adit, adeunt, adīre - приходить, доходить, прибывать; вступать, входить
exeō, exit, exeunt, exīre - выходить, уезжать; вытекать, разливаться; становиться известным, распространяться

(https://i.ibb.co/YRp8cnK/Cap7-1.png)

CAPITULUM SEPTIMUM. PUELLA ET ROSA

     Ecce Mārcus et Quīntus ante ōstium vīllae. Puerī Iūlium exspectant. Māter nōn est apud fīliōs, ea in peristȳlō est; illīc virum suum exspectat. Aemilia laeta nōn est, quia Iūlius abest; nam Aemilia virum suum amat.
     Ubi est Iūlia? In cubiculō suō est. Iūlia, quae sōla est illīc, rosam ante nāsum tenet. Puella lacrimat: in oculīs eius sunt lacrimae.
Iūlia speculum sūmit et ante oculōs tenet. Puella sē in speculō videt et sē interrogat: "Estne foedus nāsus meus?" Nāsus eius autem fōrmōsus nōn est. Iūlia rūrsus lacrimat.
     Syra ōstium cubiculī pulsat.
     Iūlia: "Intrā!"
     Syra ōstium aperit et in cubiculum intrat, neque ōstium post sē claudit. Iūlia Syram post sē in speculō videt. Syra nōn videt lacrimās Iūliae, nam puella sē nōn vertit.
     Syra: "Ō, hīc est mea puella. Venī in hortum, Iūlia!"
     Iūlia imperat: "Claude ōstium!"
     Ancilla pāret.
     Iūlia: "Num nāsus meus foedus est, Syra?"
     Syra: "Foedus? Immō fōrmōsus est nāsus tuus." Iūlia sē vertit. Iam Syra lacrimās videt.
     Syra: "Quid est, mea Iūlia? Tergē oculōs! Es laeta! Nāsus tuus tam fōrmōsus est quam meus."
     Iūlia: "Sed nāsus tuus nōn fōrmōsus est!"
     Syra: "Quid? Nōnne fōrmōsus est nāsus meus?"
     Iūlia: "lmmō foedus est! Ecce speculum, Syra."
     Iūlia speculum tenet ante Syram, quae nāsum suum in speculō videt. Ancilla oculōs claudit et tacet. —

(https://i.ibb.co/M7wHKHH/Cap7-2.png)

     Ecce Iūlius ad vīllam advenit. Servī lectīcam ante ōstium pōnunt. Pater fīliōs salūtat: "Salvēte, fīliī!" et ā fīliīs salūtātur: "Salvē, pater!"
     Iūlius ambulat ad ōstium, quod ab ōstiāriō aperītur. Dominus per ōstium in vīllam intrat. Post eum veniunt Syrus et Lēander, quī duōs saccōs portant. Ōstiārius post eōs ōstium claudit. Ursus et Dāvus cum lectīcā vacuā discēdunt.
     Puerī saccōs plēnōs quī ā servīs ponantur vident et interrogant: "Quid inest in saccīs?"
     Iūlius respondet: "In saccō quem Lēander portat māla īnsunt. Hīc saccum pōne, Lēander!"
     Lēander saccum pōnit ante Iūlium, quī aperit eum. Iūlius: "Vidēte, puerī: hic saccus plēnus mālōrum est. "
     Iūlius mālum ē saccō sūmit et sē vertit ad Mārcum: "Ecce mālum tuum, Mārce." Iūlius Mārcō mālum dat. Pater fīliō suō magnum mālum dat. Iam Mārcus mālum habet, neque Quīntus mālum habet. Iūlius Quīntum ad sē vocat et eī mālum dat. Iūlius Quīntō mālum dat. Iam et Mārcus et Quīntus māla habent.
     Mārcus: "Quid inest in saccō Syrī?"
     Iūlius: "In saccō eius pira īnsunt. Aperī saccum, Syre! Vidēte, puerī: hic saccus plēnus est pirōrum." Iūlius duo pira ē saccō sūmit: "Ecce pirum tuum, Mārce, et tuum, Quīnte." Pater fīliīs suīs pira dat. Fīliī, quī iam nōn sōlum māla, sed etiam pira habent, laetī sunt. Servī autem neque māla neque pira habent.
     Quīntus: "Etiam servīs dā māla et pira, pater!"
     Iūlius Syrum et Lēandrum servōs ad sē vocat et iīs māla et pira dat. Dominus servīs māla et pira dat.
     Aemilia cum Dēliā ē peristȳlō in ātrium intrat, laeta ad Iūlium adit eumque salūtat. Aemilia virō suō ōsculum dat. Iūlius Aemiliae ōsculum dat.

(https://i.ibb.co/48QWYkL/Cap7-3.png)

     Iūlius: "Quid agit Iūlia?"
     Aemilia: "Rosās carpit in hortō."
     Iūlius: "Currite in hortum, puerī, et vocāte eam!"
     Quīntus currit. Mārcus nōn currit, sed ambulat.
     Iūlius imperat: "Age! Curre, Mārce!"
     Etiam Mārcus currit. Puerī per peristȳlum in hortum currunt. Illīc autem puella nōn est. Puerī ex hortō per peristȳlum in ātrium ambulant.
     Mārcus: "Iūlia neque in hortō neque in peristȳlō est."
     Aemilia: "Estne Syra in hortō?"
     Quīntus: "Nōn est. Nūlla ancilla illīc est."
     Aemilia: "Nōn sōlum Iūlia, sed etiam Syra abest! Dēlia, ī ad cubiculum Iūliae!"
     Dēlia ad cubiculum Iūliae it, ōstium pulsat, aperit, in cubiculum intrat. Illīc nōn sōlum Iūlia, sed etiam Syra est. Oculī Iūliae plēnī sunt lacrimārum.
     Dēlia: "Venī in ātrium, Iūlia! Illīc pater tuus tē exspectat."
     Iūlia oculōs et nāsum terget, rosam sūmit, ē cubiculō exit. Syra et Dēlia post eam exeunt. Iūlia in ātrium ad Iūlium currit eīque ōsculum dat.
     Iūlia: "Ecce rosa. Nōnne pulchra est haec rosa?"
     Iūlius: "Nūlla rosa tam pulchra est quam fīlia mea!"
     Iūlius fīliae suae ōsculum dat. Iamne lacrimat Iūliua? Immō laeta est et rīdet. Iūliua: "Num nāsus meus foedus est?"
     Iūlius: "Foedus? Immō tam fōrmōsus est quam – hoc mālum! Ecce mālum tuum, Iūlia." Pater fīliae mālum magnum et fōrmōsum dat.
     Iūlia mālum terget et ante oculōs tenet.
     Iūlia: "Ō, quam fōrmōsum est hoc mālum!" Puella laeta mālō suō ōsculum dat!
     Iūlius: "Hoc pirum etiam tuum est, Iūlia. Iūlius eī pirum dat. Iam puella et mālum et pirum habet.
     Aemilia: "Etiam ancillīs meīs māla et pira dā!"
     Iūlius ancillās ad sē vocat et iīs quoque māla et pira dat. Ancillae laetae ex ātriō exeunt.

Cui Iūlius mālum dat? Puerō mālum dat. Puer cui Iūlius mālum dat est fīlius eius.
Cui Iūlius ōsculum dat? Puellae ōsculum dat. Puella cui Iūlius ōsculum dat fīlia eius est.

(https://i.ibb.co/hVHQxKM/Cap7-4.png)
Название: От: CAPITULUM 7. PUELLA ET ROSA
Отправлено: _Swetlana от 06 июня 2022, 23:36
GRAMMATICA LATĪNA

(acc.) venī in hortum! In cubiculum intrat
(acc.) per ōstium exit
(abl.) in hortō est, in cubiculō est
(abl.) ē cubiculō exit

esse (imp) es! este!
dare, dō (imp.) dā! date!
irē, eo (imp.) ī! īte!

hic saccus = saccus quī hīc (apud mē) est
haec rosa = rosa quae hīc (apud mē) est
hoc mālum = mālum quod hīc (apud mē) est

(acc.) eum: saccum
(dat.) eī: Quīntō; eī: Iūliae
(dat.) iīs (=eīs): servīs, ancillīs
(dat.) cui? (кому) puerō, puellae

Datīvus

Masculīnum.
Iūlius servō (Syrō) mālum dat.
Iūlius servīs (Syrō et Lēandrō) māla dat.
'Servō' datīvus singulāris est. 'Servīs' est datīvus plūralis.
Datīvus: singulāris -ō, plūralis -īs.

Feminīnum.
Iūlius ancillae (Syrae) mālum dat.
Iūlius ancillīs (Syrae et Deliae) māla dat.
'Ancillae' est datīvus singulāris. 'Ancillīs' datīvus plūralis est.
Datīvus: singulāris -ae, plūralis -īs.

Neutrum.
Fluvius oppidō aquam dat.
Fluviī oppidīs aquam dant.
'Oppidō' datīvus singulāris est. 'Oppidīs' est datīvus plūralis.
Datīvus: singulāris -ō, plūralis -īs.

illīc: in peristȳlō
fōrmōsus = pulcher
immō fōrmōsus: nōn foedus sed fōrmōsus
in cubiculum <-> ex cubiculō
in hortum <-> ex hortō
plenus -a -um <-> vacuus

Syrum et Lēandrum servōs ad sē vocat – зовёт к себе рабов Сира и Леандра.
Название: От: CAPITULUM 7. PUELLA ET ROSA
Отправлено: _Swetlana от 06 июня 2022, 23:37
CAPITULUM SEPTIMUM. PUELLA ET ROSA – ГЛАВА СЕДЬМАЯ. ДЕВОЧКА И РОЗА

Ecce Mārcus et Quīntus ante ōstium vīllae. Puerī Iūlium exspectant. Māter nōn est apud fīliōs, ea in peristȳlō est; illīc virum suum exspectat. Aemilia laeta nōn est, quia Iūlius abest; nam Aemilia virum suum amat. – Вот Марк и Квинт перед дверью виллы. Мальчики ждут Юлия. Мать не подле сыновей, она в перистиле; там ждёт своего мужа. Эмилия не весела, потому что Юлий отсутствуе; ибо Эмилия любит своего мужа.
Ubi est Iūlia? In cubiculō suō est. Iūlia, quae sōla est illīc, rosam ante nāsum tenet. Puella lacrimat: in oculīs eius sunt lacrimae. – Где Юлия? В своей спальне. Юлия, которая там одна, держит розу перед носом. Девочка плачет: в её глазах слёзы. 
Iūlia speculum sūmit et ante oculōs tenet. Puella sē in speculō videt et sē interrogat: "Estne foedus nāsus meus?" Nāsus eius autem fōrmōsus nōn est. Iūlia rūrsus lacrimat. – Юлия берёт зеркало и держит перед глазами. Девочка видит себя в зеркале и спрашивает себя: «Безобразен ли мой нос?» Нос же её не красив. Юлия снова плачет.
Syra ōstium cubiculī pulsat. – Сюра стучится в дверь спальни.
Iūlia: "Intrā!" – Ю: «Входи!»
Syra ōstium aperit et in cubiculum intrat, neque ōstium post sē claudit. Iūlia Syram post sē in speculō videt. Syra nōn videt lacrimās Iūliae, nam puella sē nōn vertit. – Сюра открывает дверь и входит в спальню, дверь за собой не закрывает. Юлия видит  Сюру сзади себя в зеркале. Сюра не видит слёзы Юлии, потому что девочка не поворачивается.
Syra: "Ō, hīc est mea puella. Venī in hortum, Iūlia!" – С: «О, здесь моя девочка. Иди в сад, Юлия!»
Iūlia imperat: "Claude ōstium!" – Юлия приказывает: «Закрой дверь!»
Ancilla pāret. – Рабыня повинуется.
Iūlia: "Num nāsus meus foedus est, Syra?" – Ю: «Разве нос мой безобразен, Сюра?»
Syra: "Foedus? Immō fōrmōsus est nāsus tuus." Iūlia sē vertit. Iam Syra lacrimās videt. – С: «Безобразен? Напротив, нос твой красив». Юлия поворачивается. Теперь Сюра видит слёзы.
Syra: "Quid est, mea Iūlia? Tergē oculōs! Es laeta! Nāsus tuus tam fōrmōsus est quam meus." – С: «Что такое, моя Юлия? Утри глаза! Будь весела! Нос твой такой же красивый, как и мой».
Iūlia: "Sed nāsus tuus nōn fōrmōsus est!" – Ю: «Но твой нос не красив!»
Syra: "Quid? Nōnne fōrmōsus est nāsus meus?" – С: «Что? Неужели мой нос не красив?»
Iūlia: "lmmō foedus est! Ecce speculum, Syra." – Ю: «Напротив, безобразен! Вот зеркало, Сюра».
Iūlia speculum tenet ante Syram, quae nāsum suum in speculō videt. Ancilla oculōs claudit et tacet. – Юлия держит зеркало перед Сюрой, которая видит в зеркале свой нос. Рабыня закрывает глаза и молчит. –
Название: От: CAPITULUM 7. PUELLA ET ROSA
Отправлено: _Swetlana от 06 июня 2022, 23:37
Ecce Iūlius ad vīllam advenit. Servī lectīcam ante ōstium pōnunt. Pater fīliōs salūtat: "Salvēte, fīliī!" et ā fīliīs salūtātur: "Salvē, pater!"– Вот Юлий подходит к вилле. Рабы ставят лектику перед дверью. Отец приветствует сыновей: «Здравствуйте, сыновья!» и приветствуется сыновьями: «Здравствуй, отец!» 
Iūlius ambulat ad ōstium, quod ab ōstiāriō aperītur. Dominus per ōstium in vīllam intrat. Post eum veniunt Syrus et Lēander, quī duōs saccōs portant. Ōstiārius post eōs ōstium claudit. Ursus et Dāvus cum lectīcā vacuā discēdunt. – Юлий подходит к двери, которая открывается привратником. Хозяин через дверь заходит в виллу. За ним идут Сюр и Леандр, которые несут два мешка. Привратник закрывает за ними дверь. Урс и Дав с пустой лектикой уходят.
Puerī saccōs plēnōs quī ā servīs ponantur vident et interrogant: "Quid inest in saccīs?"
Iūlius respondet: "In saccō quem Lēander portat māla īnsunt. Hīc saccum pōne, Lēander!"
Lēander saccum pōnit ante Iūlium, quī aperit eum. – Мальчики видят полные мешки, которые принесены рабами, и спрашивают: «Что в мешках?» Юлий отвечает: «В мешке, который несёт Леандр, яблоки. Ставь этот мешок, Леандр!» Леандр ставит мешок перед Юлием, который открывает его.
Iūlius: "Vidēte, puerī: hic saccus plēnus mālōrum est. " – Юлий: «Смотрите, мальчики: этот мешок полон яблок».
Iūlius mālum ē saccō sūmit et sē vertit ad Mārcum: "Ecce mālum tuum, Mārce." Iūlius Mārcō mālum dat. Pater fīliō suō magnum mālum dat. Iam Mārcus mālum habet, neque Quīntus mālum habet. Iūlius Quīntum ad sē vocat et eī mālum dat. Iūlius Quīntō mālum dat. Iam et Mārcus et Quīntus māla habent. – Юлий берёт яблоко из мешка и поворачивается к Марку: «Вот твоё яблоко, Марк». Юлий даёт Марку яблоко. Отец даёт своему сыну большое яблоко. Теперь у Марка яблоко, а у Квинта яблока нет. Юлий зовёт к себе Квинта и даёт ему яблоко. Юлий даёт Квинту яблоко. Теперь и у Марка, и Квинта есть яблоки.
Mārcus: "Quid inest in saccō Syrī?" – М: «Что в мешке Сюра?»
Iūlius: "In saccō eius pira īnsunt. Aperī saccum, Syre! Vidēte, puerī: hic saccus plēnus est pirōrum." Iūlius duo pira ē saccō sūmit: "Ecce pirum tuum, Mārce, et tuum, Quīnte." Pater fīliīs suīs pira dat. Fīliī, quī iam nōn sōlum māla, sed etiam pira habent, laetī sunt. Servī autem neque māla neque pira habent. – Ю: «В его мешке груши. Открой мешок, Сюр! Смотрите, мальчики, этот мешок полон груш». Юлий вынимает две груши из мешка: «Вот твоя груша, Марк, и твоя, Квинт». Отец даёт сыновьям груши. Сыновья, у которых теперь не только яблоки, но ещё и груши, веселы. У рабов же нет ни яблок, ни груш.
Quīntus: "Etiam servīs dā māla et pira, pater!"– К: «Ещё рабам дай яблоки и груши, отец!»
Iūlius Syrum et Lēandrum servōs ad sē vocat et iīs māla et pira dat. Dominus servīs māla et pira dat. – Юлий зовёт к себе Сюра и Леандра и им даёт яблоки и груши.
Aemilia cum Dēliā ē peristȳlō in ātrium intrat, laeta ad Iūlium adit eumque salūtat. Aemilia virō suō ōsculum dat. Iūlius Aemiliae ōsculum dat. –Эмилия с Делией входит из перистиля в атрий, весёлая к Юлию подходит и его приветствует. Эмилия целует мужа. Юлий целует Эмилию. 
Iūlius: "Quid agit Iūlia?" – Ю: «Что делает Юлия?»
Aemilia: "Rosās carpit in hortō." – Э: «Рвёт розы в саду».
Iūlius: "Currite in hortum, puerī, et vocāte eam!" – Ю: «Бегите в сад, мальчики, и зовите её!»
Quīntus currit. Mārcus nōn currit, sed ambulat. – Квинт бежит. Марк не бежит, идёт.
Iūlius imperat: "Age! Curre, Mārce!" – Юлий приказывает: «Давай! Беги, Марк!»
Etiam Mārcus currit. Puerī per peristȳlum in hortum currunt. Illīc autem puella nōn est. Puerī ex hortō per peristȳlum in ātrium ambulant. – Марк тоже бежит. Мальчики бегут в сад через перестиль. Однако девочки там нет. Мальчики из сада идут в атрий через перестиль. 
Mārcus: "Iūlia neque in hortō neque in peristȳlō est." – М: «Юлии нет ни в саду, ни в перистиле».
Aemilia: "Estne Syra in hortō?" – Э: «Есть ли Сюра в саду?»
Quīntus: "Nōn est. Nūlla ancilla illīc est." – К: «Нет. Там нет ни одной рабыни».
Aemilia: "Nōn sōlum Iūlia, sed etiam Syra abest! Dēlia, ī ad cubiculum Iūliae!" – Э: «Нет не только Юлии, но ещё и Сюры. Деля, иди в спальню Юлии! »
Dēlia ad cubiculum Iūliae it, ōstium pulsat, aperit, in cubiculum intrat. Illīc nōn sōlum Iūlia, sed etiam Syra est. Oculī Iūliae plēnī sunt lacrimārum. – Делия идёт к спальне Юлии, стучит в дверь, открывает, входит в спальню. Там не только Юлия, но и Сюра. Глаза Юлии полны слёз.
Dēlia: "Venī in ātrium, Iūlia! Illīc pater tuus tē exspectat." – Д: «Иди в атрий, Юлия! Там тебя ждёт твой отец.».
Iūlia oculōs et nāsum terget, rosam sūmit, ē cubiculō exit. Syra et Dēlia post eam exeunt. Iūlia in ātrium ad Iūlium currit eīque ōsculum dat. – Юлия глаза и нос вытирает, берёт розу и выходит из спальни. Сюра и Делия выходят после неё. Юлия бежит в атрий к Юлию и целует его.
Iūlia: "Ecce rosa. Nōnne pulchra est haec rosa?" – Юлия: «Вот роза. Разве не красива эта роза?»
Iūlius: "Nūlla rosa tam pulchra est quam fīlia mea!" – Юлий: «Ни одна роза не красива так, как моя дочь!»
Iūlius fīliae suae ōsculum dat. Iamne lacrimat Iūliua? Immō laeta est et rīdet. – Юлий целует дочь. Плачет ли теперь Юлия? Напротив, весела и смеётся.
Iūliua: "Num nāsus meus foedus est?" – Юлия: «Безобразен ли мой нос?»
Iūlius: "Foedus? Immō tam fōrmōsus est quam – hoc mālum! Ecce mālum tuum, Iūlia." Pater fīliae mālum magnum et fōrmōsum dat. – Юлий: «Безобразен? Напротив, такой красивый – как это яблоко! Вот твоё яблоко, Юлия». Отец даёт дочери большое и красивое яблоко.
Iūlia mālum terget et ante oculōs tenet. – Юлия яблоко вытирает и держит перед глазами.
Iūlia: "Ō, quam fōrmōsum est hoc mālum!" Puella laeta mālō suō ōsculum dat! – Юлия: «О, какое красивое это яблоко!» Весёлая девочка целует своё яблоко!
Iūlius: "Hoc pirum etiam tuum est, Iūlia. Iūlius eī pirum dat. Iam puella et mālum et pirum habet.
– Юлий: «Эта груша тоже твоя, Юлия». Юлий даёт ей грушу. Теперь у девочки яблоко и груша.
Aemilia: "Etiam ancillīs meīs māla et pira dā!" – Э: «Ещё дай моим рабыням яблоки и груши!»
Iūlius ancillās ad sē vocat et iīs quoque māla et pira dat. Ancillae laetae ex ātriō exeunt. – Юлий зовёт к себе рабынь и им тоже даёт яблоки и груши. Весёлые рабыни выходят из атрия.